In het huwelijksvermogensrecht zijn er verschillende huwelijksstelsels die aanstaande echtgenoten kunnen kiezen alvorens te huwen.
Indien zij niet willen vallen onder het “gewone” wettelijke gemeenschapsstelsel, dan dienen zij een notarieel huwelijkscontract op te stellen dat de tussen hen getroffen regelingen vastlegt. Hierin hebben partijen enige vrijheid om te voorzien in een voor hen passende regeling, zolang het past binnen de geldende wettelijke bepalingen.
Een huwelijksstelsel zorgt ervoor dat jullie financiën, aanwinsten en schulden geregeld zijn tijdens het huwelijk, maar kan ook al enkele bepalingen opnemen voor wat er staat te gebeuren indien jullie zouden scheiden.
Maar wat als jullie snel onderling iets willen vastleggen voor als jullie zouden scheiden, en dit tijdens het huwelijk?
NOODZAAK VAN EEN AKTE
Indien jullie al gehuwd zijn en een wijziging van jullie huwelijksvermogen willen aanbrengen, dan moet er steeds een notariële akte opgesteld worden om deze geldend te laten zijn.
Artikel 2.3.6. Burgerlijk Wetboek bepaalt immers:
Alle huwelijksovereenkomsten, ongeacht of ze voor of tijdens het huwelijk worden gesloten, worden, op straffe van nietigheid, bij notariële akte vastgesteld.
Zijn jullie aldus getrouwd onder het wettelijk stelsel en willen jullie overschakelen naar een stelsel van scheiding van goederen bijvoorbeeld omdat 1 van beide echtgenoten alleen een huis zou willen kopen? Dan moet een notariële akte opgesteld worden.
Artikel 2.3.8. van het Burgerlijk Wetboek bepaalt immers ook dat echtgenoten tijdens het huwelijk het huwelijksvermogensstelsel steeds kunnen wijzigen zoals zij wensen, doch onder voorgaande voorwaarde.
VEREFFENING EN VERDELING TIJDENS HET HUWELIJK
Soms is het zo dat beide echtgenoten tijdens het huwelijk al overeenkomsten willen sluiten die zouden gelden wanneer het huwelijk ten einde loopt.
Er is bijvoorbeeld een grote som geld geïnvesteerd in het gemeenschappelijke huis en de investeerder wil bij scheiding het geld terugkrijgen, maar ook de meerwaarde die de woning hierdoor gekregen heeft.
Vaak stellen partijen onderling een overeenkomst op, waarbij zij verklaren dat de geïnvesteerde gelden én meerwaarde bij een scheiding door de investeerder mag vooraf genomen worden. De andere echtgenoot tekent voor akkoord en doet derhalve afstand van deze gelden en meerwaarde wanneer er een scheiding komt.
Of er wordt bijvoorbeeld tijdens het huwelijk een overeenkomst opgesteld waarbij gesteld wordt dat een van beide echtgenoten bij scheiding belooft geen aanspraak te zullen maken op het overnemen van de woning én verklaart geen aanspraak te zullen maken op erfenisgelden die hij/zij tijdens het huwelijk ontvangen heeft.
Conform de hierboven aangehaalde wetsartikelen, kan een wijziging van het huwelijksstelsel niet zonder een notariële akte. Zetten jullie voormelde afspraken dus zelf op papier tijdens jullie huwelijk over wat er dient te gebeuren bij een scheiding, dan zijn deze overeenkomsten nietig.
Dit betekent concreet dat zulke overeenkomst geen enkele waarde heeft bij het einde van het huwelijk.
Willen jullie deze overeenkomst nadien bevestigen in een notariële scheidingsakte of in een overeenkomst na echtscheiding, dan kan dit wel.
Let dus op dit verschil: een afwijking van jullie huwelijksvermogen of een verdelingswijze bij scheiding is mogelijk, MITS deze opgenomen is in een notariële akte of de regels van afwijking voorzien zijn in de initiële huwelijksakte.
SCHEIDING, TOCH NIET
Het principe hierachter is dat een huwelijksstelsel niet preventief gedeeltelijk kan ontbonden worden zonder dat het gehele stelsel vereffend en verdeeld wordt (artikel 2.3.8.B.W.).
Een onrechtstreekse onderhandse wijziging van (een gedeelte) van het huwelijksvermogensstelsel, kan immers niet geldig tot stand komen zonder dat er een gehele vereffening en verdeling van het bestaande stelsel aan te pas gekomen is.
Soms is het zo dat partners beslissen te scheiden en kiezen voor een echtscheiding door onderlinge toestemming (een EOT) waarbij zij alvast een overeenkomst opstellen waarin alle regelingen getroffen worden.
Indien de echtgenoten zich alsnog herenigen en gehuwd blijven, kan men zich voor een latere nieuwe echtscheiding niet beroepen op deze overeenkomst, tenzij beide partners uiteraard de inhoud ervan opnieuw bevestigen in een EOT of een overeenkomst vereffening en verdeling na hun echtscheiding.
OPLOSSING
Wenst u alsnog een deel van uw vermogen veilig te stellen voor als het mis loopt?
“Bezint eer ge begint”, en leg een en ander steeds voorafgaand vast in een gepast huwelijkscontract.
Willen jullie tijdens huwelijk een en ander veilig stellen voor wanneer een echtscheiding zich zou voordoen?
Dan zal een akte van de notaris, gezamenlijk opgesteld, noodzakelijk zijn.
